Jaarlijks vallen in Nederland twaalf doden en raken twaalfhonderd mensen gewond doordat zij tegen paaltjes op het fietspad aanfietsen. Het verontrustende is dat dit aantal een stijgende lijn vertoont. Vandaar dat diverse gemeentes in Nederland acties nemen om overbodige paaltjes te verwijderen en paatjes die echt nodig zijn veiliger te maken.

In het reguliere overleg met de gemeente Leusden heeft de Fietsersbond zijn zorg over de veiligheid rond fietspaaltjes een aantal malen aan de orde gesteld. We hebben hieronder een aantal voorbeelden van goede en –in onze ogen- verkeerde of gevaarlijke situaties aangeven. Naar aanleiding hiervan heeft de gemeente al in een aantal gevallen maatregelen genomen en paaltjes verwijderd. 

Voorbeelden

Een goed voorbeeld zien we hieronder. Hoewel paaltjes midden op het fietspad altijd een gevaar zijn, is dit paaltje in ieder geval opvallend van kleur (rood/wit) en er zijn zigzag markeringen op het wegdek aangebracht. Het is overigens de vraag of de paaltjes effectief zijn; er is zo veel tussenruimte dat een auto er makkelijk langs kan.

Situatie op het fietspad langs het Valleikanaal

Een stuk verderop, bij de nieuwe brug over het Valleikanaal, zijn ook paaltjes aangebracht. Deze zijn goed opvallend, met markeringen op het wegdek. Naar aanleiding van opmerkingen van de Fietsersbond is een tweede rij paaltjes verwijderd.

Fietspad langs Valleikanaal ter hoogte van de Cohensteeg

Bij de Bouwdriest was een fietspaaltje midden op een smal fietspad geplaatst. Hier ontbreken ook de wegmarkeringen. Fietsers kunnen het paaltje niet langs beide kanten passeren, terwijl volgens de aanbevelingen twee fietsers naast elkaar langs beide kanten moeten kunnen passeren! Het paaltje langs het voetpad is grijs van kleur en valt in het donker vrijwel niet op. Naar aanleiding van onze opmerkingen heeft de gemeente deze gevaarlijke situatie inmiddels aangepast. 

Situatie bij de Bouwdriest. Volgens de aanbevelingen moeten twee fietsers naast elkaar langs beide kanten een fietspaaltje kunnen passeren.

De nieuwe situatie aan de Bouwdriest

Een vergelijkbare situatie troffen we aan bij de Eikenlaan, met een opvallend rood-wit paaltje midden op het fietspad en een onopvallend grijs paaltje er naast, op het fietspad, en geen markeringen op het wegdek. Ook deze situatie is nu aangepast.

Fietspad bij de Eikenlaan. Het grijze paaltje valt nauwelijks op.

De nieuwe situatie aan de Eikenlaan

Erg verraderlijk zijn de paaltjes op totaal onverwachte plaatsen. Op de Veldschoren stond een paaltje naast een verkeersdrempel. Het grijze paaltje is bovendien in het donker slecht te zien zeker niet als er ook nog auto’s in de buurt geparkeerd zijn.

Paaltje op de Veldschoren

Inmiddels is ook dit paatltje verwijderd:

Helaas treffen we In dezelfde wijk nog steeds situaties aan waar de verradelijke paaltjes aanwezig zijn:

 

Op tal van plaatsen blijven slecht gemarkeerde obstakels staan die tot aanrijdingen kunnen leiden.

Echt gevaarlijk zijn de betonnen paaltjes die in het verleden ooit wit waren, maar in de loop der tijd grijs en soms zelfs wat groen geworden zijn, zoals tussen de Cohensteeg en Valkenhoeve. Dit soort paaltjes zie je in het donker nauwelijks. Ook op het wegdek is geen enkele markering aangegeven. In dit voorbeeld gaat het bovendien om een volkomen zinloos geplaatst paaltje, de auto’s rijden er gewoon langs, ook te zien aan de bandensporen door het gras.

Gevaarlijk grijs paaltje tussen Cohensteeg en Valkenhoeve

Gelukkig heeft de gemeente ook deze situatie inmiddels aangepast.

Maar even verderop, op de Cohensteeg is de situatie onveranderd. Daar staat nog steeds een gevaarlijk paaltje.

Ook tussen het Ossensteegje en de Populierenlaan treffen we een aantal grijze palen aan, die zeker in het donker slecht zichtbaar zijn. 

Paaltjes bij het Ossensteegje

Het helpt al als de paaltjes wit geschilderd zijn, het voorbeeld hieronder van het fietspad tussen Eremietenhove en Cohensteeg toont dat aan. Toch voldoet dit paaltje evenmin aan de richtlijnen voor fietspaaltjes, die dienen rood-wit reflecterend te zijn.

Wit geschilderde paaltjes vallen al beter op, maar voldoen nog steeds niet aan wat in de aanbevelingen voor verkeersvoorzieningen binnen de bebouwde kom staat.

Wie vanaf de Alpendreef het Alpenpad oprijdt, wordt met een totaal onopvallend paaltje geconfronteerd. Een volledig zinloos geplaatst paaltje, als de automobilisten al het Alpenpad op willen komen is er ruimte genoeg om er omheen te rijden. Het paaltje is volslagen zinloos en vormt een onnodig gevaar voor fietsers.

Als u goed kijkt ziet u midden op het fietspad een paaltje staan

Ook dit paaltje is igelukkig verwijderd.

Het paaltje is nu gelukkig echt weg

Helaas is het voorlopig alleen bij dit ene paaltje gebleven; in de wijk staan op diverse andere plaatsen nog steeds gevaarlijke paaltjes.

Extra gevaarlijk zijn de paaltjes die plat gelegd kunnen worden. Regelmatig gebeurt het dat deze dan niet meer rechop gezet worden, waardoor er een levensgevaarlijke situatie ontstaat.

Nabij het Maximaplein

Helemaal gevaarlijk is de situatie waarbij het paaltje verwijderd is en alleen de sokkel is blijven staan, Deze situatie troffen we in het verleden meer dan eens aan op de Tabaksteeg.

De Fietsersbond is van mening dat een flink aantal paaltjes geheel overbodig zijn en dus beter opgeruimd kunnen worden. Het risico dat automobilisten het fietspad als doorsteek gaan gebruiken is lang niet overal aanwezig. Dat blijkt ook uit de situatie tussen de Bitterschoten en de Lijsterbeslaan. Daar stonden is het verleden ook paaltjes, die zijn al sedert lange tijd verdwenen en kennelijk zonder problemen op te leveren.

Geen paaltje meer op het fietspad, kennelijk ook geen probleem! Wel veiliger voor de fietser.

Conclusies

Paaltjes worden vaak geplaatst om te voorkomen dat automobilisten een korte route via het fietspad nemen of het fietspad als parkeerplaats gebruiken en zo het fietsverkeer in gevaar brengen. Op zich prima dus, maar de paaltjes dienen dan wel goed zichtbaar te zijn, ook in het donker, dus wit/rood/reflecterend met markering op het wegdek. Overal waar nu slecht zichtbare paaltjes staan zouden die zo spoedig mogelijk vervangen moeten worden of zou overwogen moeten worden of ze gewoon weggehaald kunnen worden. De paaltjes die neergeklapt kunnen worden zouden helemaal niet meer toegepast moeten worden, ze worden omver gereden zodat alleen de sokkel overblijft of neergeklapt zodat ze een vrijwel onzichtbaar obstakel op het fietspad vormen dat levensgevaarlijk is voor fietsers.

In het handboek ‘Ontwerpwijzer Fietsverkeer’ staat duidelijk dat paaltjes een noodmaatregel zijn. Alleen als ze dringend noodzakelijk zijn en het fietspad anders in gebruik raakt als parkeerplaats of rijbaan. In het handboek staan eisen die aan paaltjes worden gesteld; goed zichtbaar (goed verlicht) en haaks op de rijrichting.

 

Het handboek, ‘Aanbevelingen voor verkeersvoorzieningen binnen de bebouwde kom’ (ASVV) voegt daar nog aan toe:

• Paaltjes moeten voorzien zijn van retroreflecterend materiaal met afwisselend rood-witte banden.
• De ruimte tussen de paaltjes moet 1,50 m zijn zodat 2 fietsers er met zijn tweeën tussen door kunnen fietsen.
• Paaltjes moeten worden ingeleid door ‘markering met reliëf’ op het wegdek.
• We zien dat binnen de gemeente Leusden maar heel weinig paaltjes aan deze eisen voldoen!

Verder heeft de Fietsersbond het idee dat er te vaak en te veel paaltjes staan, op plaatsen waar geen of weinig risico bestaat dat automobilisten het fietspad op zullen rijden, of  naast verkeersdrempels om redenen die totaal niet duidelijk zijn. Deze paaltjes zouden direct verwijderd moeten worden.

“Paaltjesbos” bij de Biezenkamp. Hoeveel paaltjes telt u op deze foto?